Theodor Heuss Bridge
Mooiste verbinding
De boogbrug verbindt Mainz sinds 1885 op een sierlijke manier met het Kastel op de rechteroever van de Rijn. Het wordt beschouwd als een belangrijke en een van de mooiste assen over de Rijn. De Theodor-Heuss-Brücke wordt niet alleen bezocht door auto's - het is een integraal onderdeel van veel fietstochten en joggingtochten. Vanaf hier genieten wandelaars van het uitzicht over de rivier naar Mainz.
Gebouwd nabij de oude Romeinse brug en de latere electorale scheepsbrug, was de Theodor Heuss-brug vanaf het begin iets speciaals voor de mensen aan beide kanten van de Rijn. Meerdere brugfestivals getuigen van het grote belang van de verbindingsas.
Theodor-Heuss-Brücke in één oogopslag
Cijfers, Gegevens, Feiten
Opgericht: 1882 tot 1885
Architectuur-artistiek ontwerp: Friedrich von Thiersch
Opdrachtgever: Gezamenlijk project tussen de bedrijven Philipp Holzmann en de gebroeders Benckiser
Historisch
Al meer dan 1000 jaar bestond er geen vaste brug die beide zijden van de Rijn met elkaar verbond. Dat zou aan het einde van de 19e eeuw veranderen. De bouw begon in 1882 na een aanbesteding in heel Duitsland. De jury besliste uit 38 ontwerpen over het gezamenlijke project van de bedrijven Philipp Holzmann en de gebroeders Benckiser.
Overstromingsrampen in de winter van 1882/83 hebben de bouwwerkzaamheden ernstig bemoeilijkt, maar in 1885 kwamen de werkzaamheden aan de vijf stalen bogen op massieve zandstenen pilaren tot een goed einde.
Er was 3,5 miljoen kilo smeedijzer nodig, talloze klinknagels hielden de constructie vast, die aan de bevolking werden verkocht nadat de nieuwe bogen waren geïnstalleerd op het brugfestival van onze tijd. De overspanningen van 87-99-103-99-87 meter zorgden niet alleen voor een vlotte scheepvaart, maar droegen ook in belangrijke mate bij aan de elegante uitstraling van het gebouw tot op de dag van vandaag.
Op 30 mei 1885 was het dan zover: de nieuwe brug werd plechtig ingehuldigd. Op deze dag was het nog gratis te gebruiken. Vanaf 1 juni 1885 moesten alle passanten een bruggeld betalen: vier pfennig voor elke voetganger, vijf pfennig voor elke passagier in de door paarden getrokken tram, tenminste één pfennig voor een varken of een geit;
Douanebeambten zaten in zogenaamde octroïshuizen op beide bruggenhoofden en verzamelden de obolus. Wat aanvankelijk beperkt was tot drie jaar, bleef uiteindelijk 27 jaar geldig. Pas in 1912 werd het bruggeld afgeschaft.
De groothertogelijke deelstaatregering verhoogde het brugtarief om de immense bouwkosten van 3,6 miljoen goudmarken voor die tijd te herfinancieren.
In de eerste decennia van de 20e eeuw nam het verkeersvolume zodanig toe dat de brug van 1931 tot 1934 met vijf meter verbreed werd. Geen gemakkelijke onderneming, aangezien de pijlers in de onstabiele rivierbedding om structurele redenen moesten worden herbouwd.
Tweede Wereldoorlog en wederopbouw
In 1945, in de laatste maanden van de oorlog (in maart), bliezen Duitse pioniers de brug op zonder de opmars van de geallieerden te kunnen stoppen. Voor de duur van de wederopbouw, die in 1950 werd bekroond met een brugfestival, bouwden Amerikaanse pioniers een pontonbrug vergelijkbaar met de brug die er in de electorale periode sinds 1661 was. De herbouwde brug in de eenvoudigere vormen van de moderne tijd droeg nog steeds spoorlijnen voor tramverkeer. In 1960 kreeg de Kastel-kant de rotonde om de verkeersstromen van drie kruisende federale wegen op te vangen.
Sinds 1945 heeft de brug nog een betekenis gekregen: na de Tweede Wereldoorlog werd de Rijn uitgeroepen tot grens tussen de Amerikaanse en Franse bezettingszone en werd de stad Mainz zo verdeeld. Het deel van Mainz op de linkeroever van de Rijn werd vervolgens opgenomen in de nieuw gevormde deelstaat Rijnland-Palts, terwijl de delen van de stad op de rechteroever van de Rijn werden toegevoegd aan de nieuw gestichte deelstaat Hessen.
Net als Mainz-Amöneburg en Mainz-Kostheim werd Mainz-Kastel op de rechteroever van de Rijn onder "fiduciair beheer" geplaatst door de huidige Hessische hoofdstad Wiesbaden.
Algemene renovatie van 1991 tot 1995
De brug onderging een grote wijziging tijdens de algemene renovatie van 1991 tot 1995. Met name de stalen bogen moesten worden vervangen en de rijbaanplaten vernieuwd. Bij de renovatie zorgde de conserveringsafdeling ervoor dat naast de technisch en functioneel noodzakelijke werkzaamheden ook rekening werd gehouden met het oorspronkelijke karakter van het pand. Met de selectie van de lampen, de balustrades, de kleuren en de installatie van historische details zoals de heraldische cartouches of een originele halve boog op de Kasteler Ufer, werd getracht de oude schoonheid van het gebouw te herstellen.
Naast de technische uitdagingen van de renovatie, beheersten de bruggenbouwers van de huidige tijd een gigantisch werk met stromend verkeer. In totaal kostte de renovatie 139,5 miljoen mark. Veel geld, dat goed werd geïnvesteerd gezien de functie van de belangrijke verbinding en de esthetiek van het gebouw voor het beroemde stadspanorama van Mainz.
Na meer dan drie jaar algemene renovatie werd de Theodor-Heuss-Brücke op 18 juli 1995 heropend voor verkeer. Op deze en de volgende dag echter slechts voor ongeveer 200.000 voetgangers die vanuit de twee hoofdsteden aan deze kant en aan de andere kant van de Rijn waren samengekomen om hun mooiste verbindingsas met het brugfestival te vieren.
Niet helemaal in het midden van de brug markeert het plaatsnaambord Mainz-Kastel de grens tussen Hessen en Rijnland-Palts. De verkeersbrug in het centrum van de stad was en is altijd iets speciaals voor de mensen in Mainz aan weerszijden van de Rijn. Dit is de enige manier om de grote drukte te begrijpen na de restauratiewerkzaamheden aan het 110 jaar oude gebouw.
Dit was ook het geval bij de drie voorgaande bridgefestivals. In 1995 konden voorbijgangers een bruggetol betalen om het festival met zijn zeven podia, een dubbel muzikaal vuurwerk en een klein souvenir te financieren.
Architectuur
Friedrich von Thiersch ontwierp de moderne stalen constructie, die als een technologisch wonder werd beschouwd. In de daaropvolgende jaren creëerde de architect met het Wiesbaden Kurhaus en de Frankfurt Festhalle andere belangrijke gebouwen in het Rijn-Main-gebied.
Tegenover de historische achtergrond van het Deutschhaus en Zeughaus strekt het elegante, functionele gebouw zich uit over een lengte van 550 meter. De vijf stalen bogen met overspanningen van 87-99-103-99-87 meter worden ondersteund door vier zandstenen pijlers tussen de twee bruggenhoofden.
Bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog waren de brugleuningen gebaseerd op het historische model. Dit zijn echter speciaal gemaakte nieuwe creaties.
Vandaag
Tegenwoordig verbindt de Theodor-Heuss-Brücke de twee deelstaten Rijnland-Palts en Hessen, evenals de hoofdstad Mainz met de hoofdstad Wiesbaden via Mainz-Kastel.
Als onderdeel van populaire fietsroutes en joggingroutes worden niet alleen hun rijstroken maar ook de trottoirs actief gebruikt.
Voor "meer geïnformeerd": Romeinse Rijnbrug
De Romeinen bouwden de eerste permanente brug over de Rijn. Op dit moment geeft alleen een bronzen reliëf op de Theodor-Heuss-Brücke, zo'n 100 meter stroomopwaarts van de feitelijke locatie, hiervan een indruk.
Met Castellum hadden de Romeinen een bruggenhoofd gebouwd op de rechteroever van de Rijn. Waarschijnlijk heeft een pontonbrug hier in de eerste jaren van het offensief de verbinding tot stand gebracht.
Rond het jaar 27 na Christus verving de eerste vaste brug de voorloper. Het bestond uit tenminste 21 stenen pilaren van 18 meter lang en 7 meter breed en had een 12 meter brede rijbaan met meerdere rijstroken. De overblijfselen van deze Romeinse Rijnbrug, die boven de huidige Theodor-Heuss-brug stond, getuigen van de hoge ingenieurskunst van de Romeinen. De steunpilaren zijn samengesteld uit grote stenen blokken en vastgezet in zogenaamde "ijzeren paalschoenen". Deze zaten op hun beurt op eikenhouten palen die in de rivierbedding waren geramd.
